Wet politiegegevens

De wet politiegegevens (Wpg) wordt geheel gemoderniseerd en samengevoegd met de Wet justitiële en strafvordelijke gegevens (Wjsg). Dat schrijft minister Opstelten (VVD) in een brief aan de Tweede Kamer. Aanleiding is de evaluatie die in 2013 is uitgevoerd.

Uit de evaluatie blijkt dat de wet niet goed wordt nageleefd met name omdat deze te ingewikkeld zou zijn. De onderzoekers spreken van een "worstelende praktijk". Zo is het niet duidelijk wanneer persoonsgegevens voor welk doel mogen worden gebruikt. Ook is niet duidelijk wanneer gegevens met andere inlichtingeenheden gedeeld mogen worden. Daarbij vindt de politie de bewaartermijnen van gegevens te kort. Dit zou ten koste gaan van de "informatiepostie".

Volgens de onderzoekers is de politie onvoldoende "in control" als het gaat om de omgang met persoonsgegevens. Het toezicht door de privacyfunctionarissen komt niet van de grond en de politie ervaart het inzage-recht van burgers als een "administratieve last". De onderzoekers concluderen uiteindelijk dat "het effectief kunnen uitvoeren van politietaken en het beschermen van de informationele privacy opnieuw [zal] moeten worden opgemaakt."

De wet is een risico voor de privacy

Op 14 april 2010 liet Hugo Kielman in zijn promotieonderzoek al zien dat de wet politiegegevens een risico vormt voor de integriteit van de politie en de privacy van de burger. De regels voor het gebruik van politiegegevens zijn te vaag en controle en toezicht schieten te kort. Het diepgaande onderzoek van Kielman toont aan "dat door deze wet de politie niet effectief kan opereren. Bovendien wordt door de wet de privacy van burgers onvoldoende gewaarborgd". Eerder bleek de politie zelf ook al niet te spreken over de ondersteunende ICT systemen.

De wet regelt privacy bij gebruik politiegegevens

De Wet politiegegevens (Wpg) is de privacywet voor de uitvoering van de politietaak en is op 1 januari 2008 van kracht geworden. Persoonsgegevens die door de politie verwerkt worden betreffen vaak bijzondere gegevens. De Wpg geeft regels voor het beheer van deze gegevens door de politie, de marechaussee en bijzondere opsporingsdiensten. De wet vervangt de Wet politieregisters.

Op 12 november 2010 heeft minister Opstelten (VVD) een aanpassing van de wet voorgesteld zodat gegevens (kentekens, vingerafdrukken, DNA) met andere EU landen kunnen worden gedeeld. Aan de andere kant worden gegevens en de privacy van de betrokkenen beter beschermd. Zo kan men navragen welke gegevens van hem of haar zijn geregistreerd, maar o.a. ook met wie ze zijn gedeeld. Ook kan men vragen gegevens te corrigeren of te wissen. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) kreeg met deze aanpassing een zwaardere rol als toezichthouder toebedeeld en kan eventueel boetes uitdelen. Het CBP had geen grote bezwaren tegen deze aanpassing.

Gegevens langer en makkelijker beschikbaar

Van veel burgers verwerkt de politie gegevens, niet alleen van verdachten maar ook van andere personen, bijvoorbeeld van degenen die betrokken zijn bij openbare ordeverstoringen, overlast melden, aangifte doen of om hulp vragen. De politie wil al deze persoonsgegevens kunnen verwerken omdat ze onmisbaar zouden zijn voor het politiewerk dat voor een belangrijk deel drijft op een goede "informatiepositie".

De Wpg betekende een verruiming van de bevoegdheden voor de politie ten opzichte van de Wet politieregisters. Zo zijn bepaalde gegevens een jaar lang binnen de politie vrij beschikbaar om ze, waar mogelijk, met elkaar in verband te kunnen brengen. Daarna zijn de gegevens gedurende vier jaar beschikbaar voor raadpleging, indien daarvoor aanleiding bestaat. Dit geldt ook voor gegevens over personen die (nog) niet worden verdacht van een strafbaar feit.

Meer zoekmogelijkheden

Verder is het van belang dat de politie persoonsgegevens uit de ene zaak zo nodig ook voor een andere zaak kan gebruiken. Ook zijnn zoekmogelijkheden verruimd. Daardoor kan worden gezocht naar overeenkomsten in bijvoorbeeld de werkwijze van criminelen of het type delict. 

Gegevens mogen ook aan derden worden verstrekt

De mogelijkheden voor de verstrekking van persoonsgegevens door de politie aan derden zijn met de Wpg eveneens verruimd, bijvoorbeeld aan instanties die betrokken zijn bij de lokale aanpak van jeugdcriminaliteit of van huiselijk geweld, zoals hulpverleningsinstellingen. Maar ook aan woningbouwverenigingen en winkeliers als dit bijvoorbeeld in het kader van een samenwerkingsverband bij de aanpak van criminaliteit nodig is. Verstrekking is mogelijk als sprake is van een ‘zwaarwegend algemeen belang’.