POLITIEK LAAT BURGER IN KOU STAAN

Wetsvoorstel aanpassing sleepwet ondermaats

Minister Ollongren (D66) van Binnenlandse Zaken heeft het wetsvoorstel gepubliceerd waarmee de sleepwet wordt gewijzigd. Dit wetsvoorstel is het gevolg van de uitslag van het referendum over de sleepwet. Het wetsvoorstel bevat slechts één inhoudelijke verbetering.

Direct na het referendum van 21 maart 2018 kondigde de minister aan "recht te willen doen" aan de uitslag. Een meerderheid van de bevolking sprak zich uit tegen de sleepwet. In een brief kondigde Ollongren daarom zes wijzigingen aan.

Al eerder constateerde Privacy Barometer dat dit zes voornamelijk cosmetische wijzigingen betrof. Maar zelfs van die zes toezeggingen, zijn er maar twee daadwerkelijk in het nieuwe wetsvoorstel terecht gekomen. Slechts één daarvan kan als een daadwerkelijke verbetering worden beschouwd.

Slechts één verbetering

Met de sleepwet mag de AIVD ongekende hoeveelheden gegevens van Nederlandse burgers aftappen, zowel via het internet als bijvoorbeeld van databases bij bedrijven en organisaties. Een groot bezwaar tegen de huidige wet is, dat de AIVD deze gegevens ongezien met buitenlandse inlichtingendiensten mag delen. Er staat daarbij een belofte in de wet dat er over twee jaar criteria moeten zijn om te beoordelen met welk land de gegevens wel of niet gedeeld mogen worden. In de nu gepresenteerde wijzigingswet wordt die belofte aangepast. Nu moeten die criteria al per 1 januari 2019 gaan gelden.

De tweede wijziging aan de sleepwet, is dat het grootschalig afluisteren van het internet "zo gericht mogelijk" moet gebeuren. Dit is een zeer vaag en daardoor boterzacht criterium. Bovendien is het geen verbetering omdat dat al verplicht was. Dit criterium staat letterlijk in een motie die door de Tweede Kamer al was aangenomen. De minister concludeert zelf ook dat het geen verbetering is en alleen beter zichtbaar wordt als je het in de wet zelf opschrijft: "Het opnemen van de eis van gerichtheid in de wet zelf zal naar verwachting de kenbaarheid van deze norm verhogen."

Neem uitspraak volk serieus

In de aanloop naar het referendum bleken er grote zorgen te leven bij grote delen van de bevolking over de enorme privacy-schendingen die deze wet met zich mee brengt. Daaruit valt een algemeen beeld op te maken, wat ook in de aanpassingen aan de sleepwet terug zou moeten komen: Haal het sleepnet eruit of perk het drastisch in. Deel sowieso geen onbekeken gegevens met het buitenland. Creëer geen geheime DNA-databank bij de AIVD. Sta niet toe om apparaten van onschuldige burgers te hacken om bij een verdachte te komen. Geef geen mogelijkheid realtime databases bij bedrijven en organisaties te kopiëren. Beperk de bewaartermijn van de verzamelde gegevens tot hooguit enkele weken, zoals onze buurlanden ook doen. Geef de toezichthouder de mogelijkheid bindende oordelen uit te spreken.

Minister Ollongren heeft eerder gezegd dat het referendum tot teleurstelling bij de bevolking leidt. Dat ligt niet aan het referendum, maar aan de onwil van de politiek om iets met de uitslag te doen. Politici die niet naar de meerderheid van de mensen luisteren, leiden tot teleurstellingen bij de burger.