INZAGE MEDISCH DOSSIER DOOR ZORGVERZEKERAARS

Oproep aan Eerste Kamer: bescherm het medisch beroepsgeheim

Maandag 17 december debatteert de Eerste Kamer over het wetsvoorstel dat zorgverzekeraars inzage geeft in medische dossiers bij een vermoeden van fraude. De zorgverzekeraars hoeven voor inzage geen toestemming te vragen aan de patiënt. Dit betekent dat het medisch beroepsgeheim wordt opgeheven. En dat terwijl fraude ook op te sporen is mét behoud van het medisch beroepsgeheim.

Wij roepen de Eerste Kamer op het medische beroepsgeheim te beschermen en alleen in te stemmen met het wetsvoorstel als zorgverzekeraars vooraf toestemming vragen voordat ze in een medisch dossier kijken.

Het vragen van toestemming vooraf betekent een relatief kleine extra werklast voor de zorgverzekeraars, maar het medisch beroepsgeheim blijft daarmee wel in stand. Mensen behouden het vertrouwen dat wat zij met een arts bespreken ook tussen hen en de arts blijft. Dit is een zeer belangrijke voorwaarde voor toegankelijke zorg.

Bovendien heeft het vragen van toestemming geen nadelige gevolgen voor de opsporing van fraude. De meeste fraude wordt opgespoord zonder dat inzage in het dossier nodig is. Als er dan alsnog inzage nodig is, is er geen enkele reden om aan te nemen dat patiënten niet mee willen werken en geen toestemming voor inzage zouden geven. Bij het merendeel van de fraude is de patiënt immers helemaal niet betrokken!

In 2017 werd 82% van de fraude door zorgaanbieders of derden gepleegd zonder enige betrokkenheid van patiënten. Ook patiënten zijn tegen fraude en willen dat zorggeld goed wordt besteed. Daar staat de minister echt niet alleen in.

Maar ook in die laatste uitzonderingsgevallen dat inzage wel nodig zou zijn, maar niet iedereen wil meewerken, kan de fraude worden aangepakt. Zorgverzekeraars kunnen dan aangifte doen en de zaak overdragen aan de reguliere opsporingsinstanties. Zij kunnen via de rechter alsnog zonder toestemming een medisch dossier inzien.

Geen onderbouwing noodzaak en proportionaliteit

De Eerste Kamer heeft veel vragen gesteld over dit wetsvoorstel, met name over de noodzaak en de proportionaliteit. Is het wel nodig en in verhouding om het medische beroepsgeheim uit te hollen voor een fraude van minder dan 0,04% van het zorgbudget? Minister Bruins (VVD) geeft daar slechts ontwijkende antwoorden op. Zo is volgens hem de hoogte van de fraude niet bekend, terwijl de zorgverzekeraars daar jaarlijks tot in detail over rapporteren. Ook zou het vragen van toestemming een te grote werklast voor zorgverzekeraars betekenen, terwijl het jaarlijks slechts om ongeveer 2500 keer zou gaan, wat in een zorgwereld van 17 miljoen verzekerden een zeer kleine administratieve kwestie is.

De conclusie uit de vele vragen en antwoorden kan alleen maar zijn dat het uithollen van het medisch beroepsgeheim voor een relatief klein fraudebedrag niet proportioneel is en ook zeker niet noodzakelijk is. Fraude kan immers ook opgespoord worden door voor inzage toestemming te vragen.

Zorgveld vraagt behoud medisch beroepsgeheim

Zowel patiëntenorganisaties als beroepsverenigingen van zorgverleners vinden vrijwel zonder uitzondering dat alleen met toestemming vooraf inzage in het medisch dossier mogelijk mag zijn. Onder andere de Landelijke HuisartsenVereniging LHV, de beroepsvereniging voor zorgverleners VvAA, Patiëntenfederatie Nederland, die 170 patiëntenverenigingen vertegenwoordigt, de Consumentenbond en deskundigen van de Erasmus Universiteit die, nota bene in opdracht van de minister zelf, onderzoek uitvoerden, willen dat er vooraf toestemming wordt gevraagd.

Artsenfederatie KNMG benadrukt daarbij dat inzage door zorgverzekeraars onnodig is geworden sinds zij het convenant met opsporingsinstanties sloten dat daarvoor een onafhankelijke arts kan worden ingezet.

Lees voor meer informatie ook de brief die Privacy Barometer afgelopen augustus naar de Eerste Kamer stuurden. Volg het debat in de Eerste Kamer live op maandag 17 december van 20.00 – 21.50 uur.