Kabinet stuurt aan op onrechtmatig delen van gegevens bij decentralisatie

Minister Plasterk concludeert dat voor het verzamelen en uitwisselen van gegevens bij gemeenten geen nieuwe wetgeving nodig is. Deze conclusie gaat lijnrecht in tegen eerdere toezeggingen van staatssecretaris Teeven. De minister weerspreekt hiermee ook de conclusie die onder andere het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP), de VNG en Privacy Barometer eerder trokken. Het kabinet stuurt zo aan op het onrechtmatig delen van gegevens door gemeenten. Privacy Barometer roept de Eerste Kamer op zich uit te spreken tegen gegevensdeling in de gemeente zonder wettelijke basis.

Eén van de kernpunten bij de decentralisaties is dat gemeenten een samenhangende aanpak aan burgers kunnen bieden. Om dit te te kunnen doen, moet alle relevante informatie over de burger bij elkaar gebracht worden. Daar zit een probleem, want dat mag volgens de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) niet. Gegevens die bijvoorbeeld voor jeugdzorg worden gebruikt, mogen niet zomaar meewegen in de zoektocht van een ouder naar werk.

Gegevens mogen volgens artikel 9 Wet bescherming persoonsgegevens alleen gebruikt worden voor het doel waarvoor ze verzameld zijn. Het CBP schreef hierover in oktober 2013 een brief aan minister Plasterk. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Privacy Barometer kwamen vorig jaar tot dezelfde conclusie.

De uitspraak van minister Plasterk dat geen nieuwe wetgeving nodig is, gaat lijnrecht in tegen de toezeggingen die staatssecretaris Teeven aan de Eerste Kamer deed. Tijdens het debat op 11 februari 2014 zei hij: "Een verruiming van de mogelijkheden voor domeinoverstijgende gegevensuitwisseling is nu nadrukkelijk niet aan de orde. Laten wij daarover volstrekt helder zijn. Je hebt er ook een wetswijziging voor nodig. [..] Als de noodzaak tot het uitwisselen van gegevens inderdaad blijkt te bestaan, moet er een solide wettelijke grondslag komen voor de domeinoverstijgende gegevensuitwisseling. [..] Ik zeg de Kamer toe dat het kabinet het op die manier zal doen en niet anders."

Geen wet betekent geen gegevensdeling

Privacy is een fundamenteel recht dat zowel in onze grondwet als in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens is vastgelegd. Als een inbreuk op dit grondrecht noodzakelijk wordt gevonden, dient daar solide wetgeving voor te zijn. De minister laat de gemeenten vrij om hun eigen aanpak te ontwikkelen. Maar met deze visie en zonder aanpassing van wetgeving blijft het delen van gegevens over domeinen heen onwettig. De minister moet stoppen de gemeenten hiertoe aan te moedigen. Lokaal experimenteren met de privacy van burgers, waar het ook nog om bijzondere (medische) persoonsgegevens gaat, is volstrekt onacceptabel. Privacy Barometer roept de Eerste Kamer op om deze onwettige gang van zaken een halt toe te roepen.

Lees de volledige brief aan de Eerste Kamer.