'PRISM' in Nederland: nu en de nabije toekomst

Alexander Pechtold, Emile Roemer en Guusje Ter Horst weten niet dat een Nederlandse versie van PRISM wettelijk geregeld is. Dat bleek in een vraaggesprek zaterdag 6 juli jl. op Radio 1 bij TROS Kamerbreed. Pechtold en Roemer zijn in de Tweede Kamer lid van de commissie die toezicht houdt op de AIVD. Oud-minister Ter Horst, die destijds over de AIVD ging, denkt dat bedrijven vrijwillig gegevens aan de AIVD afstaan. Ter Horst is nu lid van de commissie voor veiligheid en justitie in de Eerste Kamer. Om onze volksvertegenwoordigers een beetje op weg te helpen volgt hieronder een overzicht van de Nederlandse PRISM-variant. Vier belangrijke wetten bepalen het speelveld van de inlichtingendiensten en de opsporingsinstanties om gegevens te verzamelen.

Uw bel- en internetgedrag wordt op het ministerie van justitie bijgehouden

Telecom- en internetbedrijven (ISP's) moeten op basis van de telecommunicatiewet verplicht gegevens van gebruikers bewaren. De inhoud van berichten wordt niet opgeslagen, maar alle andere gegevens wel: met wie u op welk moment belt of e-mailt, waar u zich toen bevond, wanneer u op internet was. De bedrijven sturen deze gegevens elke 24 uur naar het ministerie van justitie, die ze in een grote database samenvoegt en bewaart. Belgegevens blijven 12 maanden bewaard, internetgegevens 6 maanden.

In 2012 werd de database 2.758.435 keer door de opsporingsdiensten geraadpleegd. De procedure om de gegevens in te zien is een rommeltje. Iedere politie-eenheid (voorheen politiekorps) blijkt naar eigen inzicht voorschriften voor het raadplegen van het systeem te hanteren. Bovendien blijkt de administratie soms zo gebrekkig, dat niet kan worden nagegaan of het raadplegen van het systeem volgens de voorschriften gebeurt. Kortom, opsporingsambtenaren (oa. politie, FIOD, BOA's) kunnen vrij en onbekommerd door uw gegevens grasduinen.

Het nut of de noodzaak van deze massale opslag van gegevens is nooit aangetoond. Volgens de telecomwet had er op 1 september 2012 een grote evaluatie hierover uitgevoerd moeten zijn, maar dat is niet gebeurd. Zowel Tweede Kamer als kabinet zijn hier op dit moment ook niet mee bezig.

De AIVD/MIVD wilde, vergelijkbaar met deze opzet, dat onder andere ook financiële bedrijven en luchtvaartmaatschappijen dagelijks al hun gegevens naar de AIVD zouden sturen. De Eerste Kamer heeft dit echter geblokkeerd en de regering heeft dit wetsvoorstel weer ingetrokken.

De inlichtingendiensten AIVD/MIVD mogen bijna alles

De inlichtingendiensten AIVD/MIVD mogen bijna alles om inlichtingen te verzamelen op basis van de wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Naast het raadplegen van de hiervoor genoemde database, mogen ze (mobiele) telefoon- en internetaansluitingen van een persoon of organisatie aftappen. Ze mogen (op afstand) inbreken op uw computernetwerk, PC en smartphone, uw gegevens kopiëren en meekijken wat u op die apparaten doet. Draadloze communicatie, zoals bijvoorbeeld satellietverkeer, mag de AIVD/MIVD massaal en ongericht (niet gericht op bepaalde personen of organisaties) afluisteren. Hiervoor beschikken de inlichtingendiensten over een enorm park met 15 satelietschotels en enkele hoge radiomasten. Deze gegevens mogen een jaar worden bewaard.

Afluisterstation van de AIVD/MIVD in Friesland. Klik voor foto's.

In 2009 plaatsten de inlichtingendiensten 1.131 taps. Over de jaren daarna of ervoor zijn geen mededelingen gedaan. Hoe vaak de AIVD gegevens bij bedrijven en de social media opvraagt, wil de regering niet zeggen. Voor het inbreken, opvragen of aftappen van gegevens is slechts interne toestemming of toestemming van de minister nodig. Anders dan in Amerika komt er in Nederland geen rechter aan te pas. De geschreven brief is het enige communicatiemiddel dat nog door een rechterlijke toets beschermd wordt, de rest van uw gegevens en communicatie is vogelvrij.

De onafhankelijke toezichthouder CTIVD controleert achteraf hoe goed de AIVD zich aan de regels houdt. Daarbij worden regelmatig onvolkomendheden geconstateerd. Goede controle door Eerste- en Tweede Kamer is vanwege de geheimhouding nauwelijks mogelijk.

Opsporingsdiensten mogen overal gegevens opvragen

Opsporingsdiensten mogen, naast de gegevens uit de hiervoor genoemde database van de telecomwet, op basis van de wet bevoegdheden vorderen gegevens (persoons-)gegevens opvragen bij instellingen en bedrijven. Denk hierbij aan bijvoorbeeld woningbouwcorporaties, energiebedrijven, banken, luchtvaartmaatschappijen, AH (bonuskaart) of TLS (OV-chipkaart). Het gaat met name om gegevens uit de (klanten-)administratie, logbestanden van bedrijven of bijvoorbeeld camerabeelden. Waarom en hoe vaak gegevens worden opgevraagd wordt nauwelijks bijgehouden. Controle is daarom lastig. Ook worden gegevens bij sociale netwerken als Facebook, Microsoft en Twitter opgevraagd. De regering wil niet zeggen hoe vaak dit gebeurt.

Om deze gegevens te verkrijgen, is geen bevel van een rechter nodig, maar kan met een bevel van de officier van justitie worden volstaan. Alleen voor ‘gevoelige gegevens‘, zoals godsdienst, ras, politieke gezindheid, gezondheid of seksuele leven, blijft een rechterlijk bevel noodzakelijk.

Wereldkampioen afluisteren van telefoon en internetaansluitingen

Met de wet bijzonder opsporingsbevoegdheden mogen de opsporingsdiensten (mobiele) telefoon- en internetaansluitingen aftappen. In 2011 zijn 3.331 internetaansluitingen door opsporingsdiensten afgetapt in Nederland. Gemiddeld duurde het aftappen 37 dagen per afgetapte aansluiting. In 2011 werden in totaal 24.718 telefoonaansluitingen 24 dagen lang (gemiddeld) afgeluisterd. Internationaal gezien zijn dit enorme aantallen. We scoren hiermee al jaren de titel wereldkampioen afluisteren. Voor het afluisteren van een internetaansluiting of telefoon is voor opsporingsdiensten toestemming van de rechtercommissaris nodig.

Met de wet 'opsporing en vervolging terroristische misdrijven' van 2007 zijn bevoegdheden om een tap te plaatsen verruimd. Er hoeft bij terrorisme geen concrete verdenking meer te bestaan. Een aanwijzing dat een terroristisch misdrijf zou kunnen worden gepleegd is voldoende.

En dat is nog niet alles...

Door de toenemende digitalisering, komen er snel meer gegevens over u, uw communicatie en uw gedrag beschikbaar. Ook die gegevens willen de inlichtingen- en opsporingsdiensten hebben. De vier belangrijkste zijn:

Ongeveer het enige dat de AIVD/MIVD nu niet mag maar wel graag wil is grootschalig en ongericht het hele internet kunnen aftappen. Er gaan geruchten dat de AIVD/MIVD dat nu al doet, tegen de wettelijke regels in, door het grootste Nederlandse internetknooppunt AMS-IX af te tappen. Zonder enige verdenking kunnen de inlichtingendiensten dan door uw mail en skypegesprekken grasduinen. Wordt dit wetsvoorstel aangenomen, dan is de surveillancestaat in Nederland een stuk groter dan die in de VS.

Opsporingsdiensten willen zonder enige verdenking of aanwijzing periodiek alle bekende gegevens over u bij elkaar kunnen brengen om verdachte patronen te ontdekken. Belangrijkste doel is het opsporen van fraude. Het gaat dan om gegevens van onder andere belastingdienst, inspecties, energiebedrijven (slimme energiemeter), woningcorporaties en uitkeringsinstanties.

Het kabinet wil dat naast de AIVD/MIVD ook de opsporingsdiensten in uw PC, smartphone en andere apparatuur kunnen inbreken om vervolgens uw gegevens te kopiëren en uw gedrag te volgen.

Het kabinet wil dat uw kenteken door heel Nederland gescand mag worden en deze gegevens vier weken lang bewaren. De opsporingsdiensten weten dan waar u met de auto geweest bent. Via de OV-chipkaart hebben ze uw reisgedrag met het openbaar vervoer al geregistreerd.

reacties

Zojn er cijfers over het effect que vangst criminelen ?

En hoe denkt de overheid er over dat wij ze ook in de gaten houden.

Voeg zelf uw reactie toe:

naam: 
reactie: 
0/1500
 

 

Download onze app

Privacy VandaagVolg het actuele nieuws van het Nederlandse privacyfront met onze Android app. Download hem hier!

Deel deze pagina via:

Facebook opzeggen

opzeggenLees hier hoe je je Facebook-account kan opzeggen. >>>

Heb jij wat te verbergen?

fotoMensen hebben niets te verbergen als je ze dat vraagt. Of toch wel? Bekijk de video op Youtube.

Laatste reacties:

Slimme meter weigeren

Martee: Vattenval zit nu erg te pushen voor de installatie van een slimme meter (WarmteLink)....
tegenstander straling: Ik vind mijn privacy zeer belangrijk en op al die extra straling zit ik ook niet echt te wachten....
Anoniem: Installateurs en vastnetbeheerders liegen, misleiden en bedreigen er op los, maar laat je niet intimideren....

Privacy Stemwijzer Eerste Kamer gelanceerd

A. Noniem: De Privacy stemwijzer geeft op mijn Brave browser het volgende terug: Your connection is not private Attackers might be trying to steal your information from www....
Joop: Jaaaa, ik ging het ook meteen doen en vond het zeker geweldig!
kees: onmiddellijk doen!!! u zult verstelt staan, ik tenminste wel....

UWV geeft anderhalf miljoen werkgevers onnodig toegang tot register arbeidsbeperkten

anoniem: Ik zit in het doelgroepregister en baal daar ontzettend van! heb altijd goed gewerkt voor ik er in kwam tot ik ziek werd en een paar jaar in therapie moest....

Privacy-aanbevelingen voor verkiezingsprogrammas Tweede Kamerverkiezingen 2017

Guido: Leuke tekst, maar in praktijk werkt dit niet. Autoriteit persoonsgegevens moet vanwege geld, mankracht en middelen te kort kiezen welke zaak ze wel of niet nemen, dus die doen niets, en negeren ruim 15 jaar schendingen....

Vragen over kentenscannen door belastingdienst

annoniempje: Idd Caroline het gaat alle perken te buiten! Een stelletje bloedhonden zijn het! Nog meer mensen in de problemen en schuldenproblematiek in ons (A) Sociale Nederland!

Honderd gegevens per leerling voor de overheid

Anoniem: Ik mis praktische informatie over wat we kunnen doen....

mobiele versie | volledige versie

deze pagina is samengesteld in: 0.11 seconden